فهرست مطالب مقاله
Toggleهاوینگ بیت کوین (Bitcoin Halving) چیست؟
هاوینگ یا هالوینگ (Halving / Halvening) در لغت به معنی نصف شدن است. در شبکه بلاکچین بیت کوین، هاوینگ بیت کوین به معنی نصف شدن پاداش استخراج بلوکها است. برای درک عمیقتر این سازوکار، شاید بهتر باشد کمی روی شبکه بیت کوین و نحوه عملکرد ماینرها و استخراج بیت کوین عمیقتر شویم.
فرایند طراحی شده برای بیت کوین از سوی ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) به این صورت است که کاربران – همان نودها – تراکنشهای جدید را به شبکه ارسال میکنند. برای تایید این تراکنشها و نهایی کردن آنها که منجر به تولید بلوکهای جدید میشود، نودهای ماینر یا استخراج کننده دست به کار شده و معادله مورد نظر – معادله تابع هش (Hash Function) – را حل کرده و با مکانیسم اجماع گواه اثبات کار آن را تایید میکنند.
طبیعی است که این فرایند یک مسابقه بزرگ است که هر ماینری سریعتر از دیگران بتواند معادله را حل کرده، عدد مورد نظر که نانس (Nonce) نام دارد را پیدا کرده و بلوک جدید را ایجاد کند، برنده خواهد بود. اما چرا باید یک ماینر اینهمه وقت و انرژی پای این مسابقه بگذارد؟!
به خاطر پاداشی که شبکه برای او در نظر گرفته است… بلکه، هر ماینری که معادله را حل کرده و با تایید تراکنش به ایجاد بلوک جدید کمک میکند، باعث تولید یا به عبارت بهتر استخراج تعدادی بیت کوین میشود که به عنوان پاداش در اختیار او قرار میگیرد.
اینجا است که هاوینگ وارد عمل میشود! تعداد این پاداشهای قابل برداشت در ازای تایید هر تراکنش و ایجاد هر بلوک، در ابتدای راهاندازی شبکه در سال 2008 میلادی معادل 50 بیت کوین بود… ولی شبکه بلاکچین هر 4 سال یکبار این پاداش را نصف میکند! به همین خاطر است که نام این رویداد هاوینگ بیت کوین گذاشته شده است.
مطالب مرتبط: استخراج ارز دیجیتال چیست؟ راهنمای کامل برای شروع |
سختی شبکه بعد از هاوینگ بیت کوین
اما شاید از خودتان بپرسید که اگر پاداش استخراج بیت کوین نصف میشود، آن هم در این وضعیت که هزینههای انرژی و دستگاههای محاسباتی استخراج بیت کوین سر به فلک میگذارد، اصلاً چرا ماینرها بعد از هاوینگ بیت کوین همچنان به این کار ادامه میدهند؟
سوال بسیار بهجایی است… به دو دلیل:
قیمت بیت کوین به حدی هست که هنوز هم ارزش استخراج کردن داشته باشد.
سختی شبکه بعد از هاوینگ پایین میآید تا ماینرها انگیزه پیدا کنند.
سختی شبکه (Network Difficulty)، متغیری است که متوسط مدت زمان مورد نیاز برای تولید هر بلاک جدید در شبکه بلاکچین بیت کوین را ثابت نگه میدارد. |
در واقع میتوان به زبان ساده اینطور سختی شبکه را توضیح داد که اکوسیستم به صورت خودکار، بعد از هاوینگ سطح دشواری معادله مورد نظر برای حل کردن و استخراج را کاهش میدهد تا ماینرها زمان کمتری برای حل کردن آن نیاز داشته باشند و توان محاسباتی کمتری استفاده کنند.
ساتوشی ناکاموتو شبکه بلاکچین را به نحوی طراحی کرده است که در عرض هر دو هفته، قابلیت ایجاد تعداد 2016 بلوک جدید در آن وجود داشته باشد.
اگر تعداد بلوکهای ایجاد شده در طول دو هفته، بیشتر از 2016 شود، شبکه به صورت خودکار سختی را افزایش میدهد تا تعداد بلوکها کمتر شوند و برعکس، در صوتی که تعداد بلوکها از این رقم پایینتر شود، سختی شبکه کاهش پیدا میکند تا ماینرها راحتتر کار کنند و بلوکهای بیشتری ایجاد کنند تا به 2016 عدد در دو هفته برسد. بعداً در مورد دلیل این کاهش سختی شبکه و تحلیل نموداری آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
مطالب مرتبط: بررسی صفر تا 100 رابطه سختی شبکه با قیمت بیت کوین |
فرایند هاوینگ بیت کوین
گفتیم که پاداش استخراج بلوکها هر چهار سال – تقریباً چهار سال – یکبار نصف میشود و به این فرایند هاوینگ بیت کوین گفته میشود. اما چرا تعیین زمان دقیق هاوینگ بیت کوین ممکن نیست؟
به این خاطر که سختی شبکه بیت کوین مدام در حال تغییر است و هاوینگ بر اساس تعداد بلوکهای استخراج شده رخ میدهد. در واقع، هاوینگ در عمل در هر 210 هزار بلوک اتفاق میافتد.
زمانی که شبکه در سال 2008 میلادی راه اندازی شد، ماینرها شروع به استخراج بیت کوین کردند و سختی شبکه نیز به نحوی بود که هر دو هفته همان 2016 بلاک – تقریباً – ایجاد شود. 210 هزارامین بلاک، در سال 2012 ایجاد شد و همزمان با آن، هاوینگ اول بیت کوین هم رخ داده و پاداش استخراج بیت کوین را از 50 توکن به 25 توکن کاهش داد.
این روند ادامه داشت تا اینکه مجددا 420 هزارامین بلاک حدود 4 سال بعد از آن – یعنی در سال 2016 میلادی – ایجاد شد و هاوینگ دوم بیت کوین رخ داده و پاداش استخراج شبکه را به 12.5 توکن رساند و الی آخر…
اما یک سوال دیگر که شاید برایتان مهم باشد: اینکه اصلا چرا باید چنین مکانیسمی برای شبکه بیت کوین در نظر گرفته شده باشد؟
هاوینگ بیت کوین و خاصیت ضد تورمی آن
شاید تا به حال خاصیت ضد تورمی بیت کوین به گوشتان خورده باشد… اینکه این ارز دیجیتال بر خلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر مثلا اتریوم و آلتکوینها و همه ارزهای فیاتی که با آنها سروکار داریم – مثلا دلار و یورو و ریال خودمان – دچار تورم نمیشود که ارزش آن از دست برود.
در مورد ریال خودمان، به وضوح مشاهده میکنیم که تورم و عرضه بدون محدودیت یک ارز چطور میتواند ارزش آن را نابود کند! البته اگرچه ارزهایی مثلا دلار و یورو به ظاهر وضعیت خوبی دارند، اما آنها هم بدون پشتوانه هستند و به شدت درگیر تورماند.
از سال 1971 میلادی که نیکسون (Richard Milhous Nixon)، رئیس جمهور وقت آمریکا موافقیتنامه برتون وودز (Bretton Woods Agreement) را ملغی کرد، پشتوانه طلا برای ارز دلار آمریکا از میان برداشته شد و عرضه این ارز، بدون محدودیت رو به فزونی گذاشت. از تورم دلار همین بس که بدانید در آن زمان، قیمت هر اونس طلا معادل 35 دلار بود و امروز سقف 2000 دلار ناقابل را هم رد کرده است… پس دلار هم به شدت درگیر تورم است.
این تورم، همانطور که عنوان شد حاصل عرضه بدون محدودیت است. ساتوشی ناکاموتو برای اینکه ارز دوستداشتنی خود را از تورم نجات دهد، برای محدودیت عرضه آن سختی شبکه و هاوینگ را معرفی کرده است؛ ضمن آنکه تعداد کل بیتکوینها محدود هستند.
در سایه این سه، اولاً در طول دو هفته امکان ایجاد بیش از 2016 هزار بلوک جدید وجود ندارد؛ در عین حال، به مرور زمان میزان عرضه بیت کوین هم کاهش پیدا میکند و نهایت تعداد بیت کوینی هم که میتوان استخراج کرد 21 میلیون توکن است!
پس بیت کوین خیلی هوشمندانه توانسته مشکل تورم ارزهای فیات را حل کند.
مروری بر تاریخچه هاوینگهای قبلی بیت کوین
در این بخش، بد نیست مروری گذرا بر تاریخ هاوینگ های بیت کوین طی سالهای گذشته داشته باشیم:
نوبت هاوینگ | زمان دقیق هاوینگ | پاداش شبکه قبل از هاوینگ | پاداش شبکه بعد از هاوینگ |
هاوینگ اول | 28 نوامبر 2012 میلادی | 50 | 25 |
هاوینگ دوم | 16 جولای 2016 میلادی | 25 | 12.5 |
هاوینگ سوم | 11 می 2020 میلادی | 12.5 | 6.25 |
هاوینگ چهارم | بعدا مفصل صحبت میکنیم!! | 6.25 | 3.125 |
تاریخ هاوینگ بعدی بیت کوین
و اما آخرین و مهمترین سوال: دور بعدی هاوینگ بیت کوین چه زمانی است؟
ارتفاع بلوک فعلی بیت کوین در زمان نگارش این مقاله معادل 826,662 است و سختی شبکه نیز معادل 70.344 است، با این اوصاف، اگر قرار باشد با این سختی شبکه (تقریباً) روی بلوک 840 هزار هاوینگ بیت کوین داشته باشیم، زمان تقریبی آن به آوریل 2024 میلادی – مصادف با اردیبهشت 1403 شمسی – خواهد خورد.
بر اساس دادههایی که توسط وبسایت نیو هج (New Hedge) منتشر شده است، تعداد بلوکهای باقیمانده تا بلوک 840 هزار، معادل 12,019 عدد است و احتمالاً در تاریخ 21 آوریل 2024 شاهد هاوینگ چهارم بیت کوین خواهیم بود:
از آنجا که تعداد کل بیت کوینهای قابل استخراج محدود بوده و دارای سقف 21 میلیون بیت کوین است، هاوینگهای بعدی به شرح زیر خواهند بود:
شماره هاوینگ بیت کوین | سال انجام هاوینگ (میلادی) | ارتفاع بلوک | پاداش استخراج بلوک |
4 | 2024 | 840,000 | 3.12500000 |
5 | 2028 | 1,050,000 | 1.56250000 |
6 | 2032 | 1,260,000 | 0.78125000 |
7 | 2023 | 1,470,000 | 0.39062500 |
8 | 2040 | 1,680,000 | 0.19531250 |
9 | 2044 | 1,890,000 | 0.09765625 |
10 | 2048 | 2,100,000 | 0.04882813 |
11 | 2052 | 2,310,000 | 0.02441406 |
12 | 2056 | 2,520,000 | 0.02441406 |
13 | 2060 | 2,730,000 | 0.00610352 |
14 | 2064 | 2,940,000 | 0.00305176 |
15 | 2068 | 3,150,000 | 0.00152588 |
16 | 2072 | 3,360,000 | 0.00076294 |
17 | 2076 | 3,570,000 | 0.00038147 |
18 | 2080 | 3,780,000 | 0.00019073 |
19 | 2084 | 3,990,000 | 0.00009537 |
20 | 2088 | 4,200,000 | 0.00004768 |
21 | 2092 | 4,410,000 | 0.00002384 |
22 | 2096 | 4,620,000 | 0.00001192 |
23 | 2100 | 4,830,000 | 0.00000596 |
24 | 2104 | 5,040,000 | 0.00000298 |
25 | 2108 | 5,250,000 | 0.00000149 |
26 | 2112 | 5,460,000 | 0.00000075 |
27 | 2116 | 5,670,000 | 0.00000037 |
28 | 2120 | 5,880,000 | 0.00000019 |
29 | 2124 | 6,090,000 | 0.00000009 |
30 | 2128 | 6,300,000 | 0.00000005 |
31 | 2132 | 6,510,000 | 0.00000002 |
32 | 2136 | 6,720,000 | 0.00000001 |
33 | 2140 | 6,930,000 | 0.00000000 |
با توجه به جدول فوق، میتوان نتیجه گرفت که در سال 2140 میلادی آخرین هاوینگ بیت کوین هم روی بلاک شماره 6,930,000 اتفاق خواهد افتاد. زمانی که دیگر نه بیت کوین چندانی برای استخراج باقیمانده است و نه اساساً تا هشت رقم اعشار پاداشی به ماینرها تعلق میگیرد!
جمعبندی
هاوینگ بیت کوین (Bitcoin Halving) هر چهار سال یکبار و با رسیدن تعداد بلوکهای جدید ایجاد شده در شبکه بیت کوین به 210 هزار بلاک اتفاق میافتد. در جریان این رویداد، پاداش استخراج بلوکها نصف میشود. اولین هاوینگ بیت کوین در سال 2012 میلادی رخ داده و 50 بیت کوین پاداش استخراج را به 25 بیت کوین کاهش داده است.
در سال آینده، یعنی در اردیبهشت 1403 شمسی – مصادف با آوریل 2024 میلادی – شاهد هاوینگ چهارم یا هاوینگ بعدی بیت کوین خواهیم بود که پاداش استخراج بلاک را به 3.125 بیت کوین خواهد رساند. اگرچه تخمین زمان دقیق هاوینگ بعدی بیت کوین خیلی ممکن نیست، اما بر اساس ارتفاع بلوک فعلی و سختی شبکه، تا حدودی میتوان تاریخ هاوینگ بیت کوین 2024 را 21 آوریل تخمین زد.
سوالات متداول
منظور از هاوینگ بیت کوین چیست؟
هاوینگ (Halving) به معنی نصف شدن است و منظور از هاوینگ بیت کوین، نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین هر چهار سال یکبار است.
تاریخ هاوینگ بعدی بیت کوین چه زمانی است؟
تاریخ دقیق هاوینگ بعدی بیت کوین را نمیتوان مشخص کرد، چرا که سختی شبکه بیت کوین مدام در حال تغییر است. با این حال، بر اساس ارتفاع فعلی بلوک 826,662 و سختی شبکه 70.344 احتمالاً تاریخ هاوینگ بعدی بیت کوین معادل 21 آوریل 2024 – مصادف با اردیبهشت 1403 – خواهد بود.
در هاوینگ بعدی بیت کوین پاداش استخراج بیت کوین چقدر خواهد شد؟
همانطور که در متن مقاله نیز اشاره شده است، هاوینگ بعدی بیت کوین هاوینگ چهارم است و پاداش استخراج بلوک را به 3.125 بیت کوین در خواهد رساند.