کندل استیک چیست؟ سیر تا پیاز کندل استیک و انواع آن

کندل استیک (Candlestick) یکی از انواع نمودارهای قیمتی است که در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، از جمله ارز دیجیتال و فارکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر کم‌ترین فعالیتی در این بازارهای مالی داشته باشید، قطعاً بارها و بارها با نمودارهای کندل استیک یا به ترجمه، نمودارهای شمعی مواجه شده‌اید. نمودارهایی که صرفاً قیمت نماد معاملاتی مورد نظر در آن تایم فریم را ارائه نمی‌دهند و شما می‌توانید اطلاعات بسیار مهم و مفید دیگری نیز از آن استخراج کنید. در این مقاله از آکادمی رفیعی، قصد داریم بیشتر به کندل استیک و انواع آن بپردازیم.

در ادامه مقاله، پس از توضیحی کامل در مورد ماهیت و چیستی کندل استیک، تاریخچه پیدایش آن و اجزایی که یک نمودار شمعی از آن‌ها تشکیل می‌شود، انواع کندل استیک را معرفی کرده و سپس نحوه استفاده از این کندل‌ها برای تحلیل تکنیکال قیمت در سطح بازار و پیش‌بینی روندهای قیمتی را آموزش دهیم.

اگر چه سعی خواهد شد در طول مقاله کلیه نکات آموزشی و مورد نیاز شما در خصوص کندل استیک‌ها ارائه شود، اما این فرصت را نیز دارید که با ثبت‌نام در دوره‌های آموزش ارز دیجیتال در مشهد یا آموزش فارکس در مشهد به‌صورت حرفه‌ای، مهارت و دانش معاملاتی و تحلیلی خود را برای فعالیت مثرثمرتر در بازارهای مالی ارتقا دهید.

کندل استیک چیست؟

کندل استیک (Candlestick) که به آن نمودار شمعی ژاپنی هم گفته می‌شود، نوعی نمودار قیمتی است که در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی مختلف، اعم از فارکس و ارزهای دیجیتال کاربرد دارد.

دلیل نام‌گذاری این نمودار به نمودار شمعی یا کندل استیک، شکل ظاهری نمودار است که شباهت زیادی به شمع دارد (البته با کمی تفاوت با شمع‌هایی که می‌شناسیم!) و به دلیل همین شکل ظاهری نیز قادر است اطلاعات مهم و مفیدی را در اختیار ما قرار دهد.

بر خلاف بسیاری از دیگر نمودارها، در نمودارهای کندل استیک صرفاً با یک‌سری داده‌های عددی برای قیمت روبه‌رو نیستیم و می‌توانیم طیف گسترده‌ای از داده‌های مورد نیاز خود در خصوص قیمت نماد معاملاتی مورد نظر را استخراج کنیم. هر کندل استیک، در یک بازه زمانی خاص که به آن تایم فریم (Time Frame) گفته می‌شود بسته می‌شود.

مثلاً ممکن است یک کندل استیک برای تایم فریم 1 ساعته بسته شده باشد، که انتخاب این تایم فریم‌ها به عهده خودتان است و در بخش‌های بعدی نحوه دسترسی و تنظیم آن‌ها را آموزش خواهیم داد. اجزای تشکیل دهنده کندل استیک‌ها هم به شرح زیر است:

• بدنه اصلی (Real Body)
• سایه بالایی (Upper Shadow)
• سایه پایینی (Lower Shadow)

در عین حال، همان‌طور که در تصویر فوق نیز قابل مشاهده است، داده‌هایی که هر کندل استیک در اختیار ما قرار می‌دهند نیز عبارتند از:

• قیمت باز شدن (Open)
• قیمت بسته شدن (Close)
• بالاترین قیمت (High)
• پایین‌ترین قیمت (Low)

اما ببینیم که منظور از این قیمت‌ها چیست و هر کدام چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهند؟

قیمت باز شدن (Open)

قیمت باز شدن یا Open نشان دهنده قیمتی است که پوزیشن‌های معاملاتی نماد معاملاتی مورد نظر، در تایم فریم انتخابی باز شده‌اند (قیمت ورود به معاملات).

قیمت بسته شدن (Close)

به‌صور مشابه، منظور از قیمت بسته شده یا Close نیز قیمتی است که عمده پوزیشن‌های نماد معاملاتی مورد نظر در تایم فریم تعیین شده، در آن قیمت بسته شده اند (قیمت خروج از پوزیشن‌های معاملاتی).

بالاترین قیمت (High)

بالاترین قیمت یا High در واقع بیشترین قیمتی است که نماد معاملاتی مورد نظر توانسته در تایم فریم انتخابی آن را تجربه کند؛ به نوعی می‌توان گفت رکورد قیمتی در تایم فریمِ تعیین‌شده است.

پایین‌ترین قیمت (Low)

به‌طور مشابه، پایین‌ترین قیمت یا Low نیز پایین‌ترین قیمتی است که نماد معاملاتی مورد نظر در طول تایم فریم تعیین شده شاهدش بوده است.

نحوه دسترسی به نمودارهای کندل استیک

یکی از بهترین و کاربردی‌ترین وب‌سایت‌هایی که می‌توانید نمودارهای کندل استیک نمادهای معاملاتی مختلف، از ارزهای دیجیتال گرفته تا جفت ارزهای فارکس و کالاها را در آن مشاهده کنید، تریدینگ ویو (Trading View) است.

برای دسترسی به نمودار کندل استیک نماد معاملاتی یا دارایی مورد نظرتان، کافی است وارد وب‌سایت تریدینگ ویو به نشانی www.tradingview.com شوید:

همان‌طور که در تصویر بالا نیز مشاهده می‌کنید، برای نماد معاملاتی پیش فرض – که در این‌جا جفت ارز یورو دلار (EUR/USD) است – کندل استیک‌ها یا شمع‌های سبز و قرمز متعددی نمایش داده شده‌اند.

برای انتخاب نماد معاملاتی مورد نظر خود، کافی است رو همان EUR-USD گوشه بالا سمت چپ کلیک کنید تا لیست همه نمادهای قابل انتخاب برایتان باز شود:

اکنون می‌توانید مثلاً از بخش Forex جفت ارزها را انتخاب کنید، یا از بخش Crypto سراغ ارزهای دیجیتالی بروید که قصد مشاهده کندل استیک آن را دارید. برای تغییر تایم فریم و تنظیم آن به بازه زمانی دلخواه خود، می‌توانید سومین گزینه از بالا را انتخاب کنید:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، کندل استیک‌ها می‌‌توانند بر اساس تایم‌فریم‌های مختلفی از چند ثانیه گرفته تا ماه‌ها و حتی سال‌ها تنظیم شوند.

اما شاید سوالی که برای کاربران مبتدی و تازه وارد پیش می‌آید این باشد که چرا بعضی از کندل‌ها سبز رنگ هستند و بعضی دیگر قرمز رنگ؟!

کندل استیک صعودی و نزولی

کندل استیک‌ها دارای انواع مختلفی هستند. مهم‌ترین دسته‌بندی که برای کندل استیک‌ها وجود دارد، صعودی یا نزولی بودن آن‌ها است. در واقع، اولین دسته‌بندی که در بحث کندل استیک داریم، دو مورد زیر است:

• کندل استیک صعودی (Increasing) یا گاوی (Bullish) – که سبز رنگ است.
• کندل استیک نزولی (Decreasing) یا خرسی (Bearish) – که قرمز رنگ است.

شکل ظاهری دو کندل استیک و جزئیات آن‌ها در مقایسه با هم نیز به‌صورت زیر است:

همان‌طور که در تصویر نیز قابل مشاهده است، کندل سبز نشان‌ می‌دهد که قیمت پایانی یا بسته شدن در تایم فریم مورد نظر، بیشتر از قیمت آغازین یا همان قیمت باز شدن بوده است. این در حالی است که کندل‌های قرمز نشان دهنده این هستند که قیمت پایانی یا بسته شدن در تایم فریم تعیین شده، کمتر از قیمت آغازین یا باز شدن بوده است.

اطلاعات مهمی که این دو کندل در اختیار ما قرار می‌دهند، در کنار قیمت‌های چهارگانه‌ای که قطعاً به کارمان خواهند آمد، این است:

• کندل گاوی (Bullish): خریداران یا گاوها بر بازار سلطه داشته‌اند و به دلیل بیشتر بودن تعدادشان، خرید بالا رفته – افزایش تقاضا – و قیمت افزایش پیدا کرده است. به زبان ساده، کندل‌هایی که قیمت باز شدنشان از قیمت بسته شدنشان پایین‌تر باشد، کندل صعودی(مثبت یا گاوی) هستند.
• کندل خرسی (Bearish): فروشندگان یا خرس‌ها تعدادشان بیشتر از خریداران بوده و بر بازار تسلط داشته‌اند پس فروش افزایش یافته – افزایش عرضه – و در نتیجه قیمت ریزش کرده است.به زبان ساده، کندل‌هایی که قیمت باز شدنشان از قیمت بسته شدنشان بالاتر باشد، کندل صعودی(نزولی یا خرسی) هستند.

نکته: گاوها (Bulls) سرمایه‌گذاران یا معامله‌گرانی هستند که فکر می‌‌کنند قیمت در حال افزایش است یا در آینده‌ای نزدیک افزایش خواهد یافت و به همین دلیل به سرعت در حال خرید دارایی مورد نظر هستند. برعکس این حالت، خرس‌ها (Bears) هم آن دسته از سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران هستن که به نظرشان روند بازار نزولی است یا قیمت به زودی سقوط خواهد کرد و به همین خاطر در حال فروش دارایی مورد نظر هستند.

کاربرد نمودارهای کندل استیک

بسیار خوب! تا این بخش از مقاله، تا حدودی با چیستی نمودارهای کندل استیک و جزئیات و اطلاعاتی که این نمودارها در اختیار ما قرار می‌دهند آشنا شدیم. اما سوال بسیار مهمی که شاید پاسخ به آن بتواند انگیزه شما را برای ادامه مطالعه مقاله افزایش دهد، کاربرد این نمودارها در بازار است.

هدف شما از ورود به بازارهای مالی، از بورس گرفته تا فارکس و ارزهای دیجیتال چیست؟!

بله… قطعاً کسب سود است. برای کسب سود، اولین کاری که باید انجام دهیم این است که بتوانیم بازار و حرکت‌های بعدی آن را پیش‌بینی کنیم. منِ نوعی زمانی می‌توانم در بازار موفق شده و به درآمد برسم که بتوانم حرکت بعدی بازار را پیش‌بینی کنم و بر اساس آن، خرید و فروش کرده یا معامله انجام دهم.

برای این پیش‌بینی بازار هم سه راه مهم و کاربردی پیشنهاد شده است:

• سیگنال‌های آماده – که می‌تواند قابل اعتماد باشد یا نباشد!
• تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) – که برای پیش‌بینی قیمت در آینده نزدیک و ترید کردن است.
• تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) – که برای پیش‌بینی قیمت در آینده دور و سرمایه‌گذاری است.

پس اگر دنبال ترید کردن هستید و نیاز دارید که قیمت نمادهای معاملاتی یا ارایی‌های مورد نظرتان را پیش بینی کنید، بهترین و کاربدی‌ترین راه تحلیل تکنیکال است. اساس و پایه این تحلیل تکنیکال نیز همین داده‌هایی است که کندل استیک‌ها در اختیار ما قرار می‌دهند.

کندل استیک‌ها به ما می‌گویند که:

• قیمت در بازار چگونه است و بالاترین و پایین‌ترین آن چه بوده است
• گاوها بر بازار سلطه دارند یا بازار دست خرس‌ها است
• عرضه در بازار بیشتر است یا تقاضا
• روندهای حاکم بر بازار صعودی است یا نزولی
• تغییر روند در بازار چه زمانی رخ می‌دهد
• روند قابل پیش‌بینی بعدی برای بازار چیست

این‌که این‌همه اطلاعات را چگونه باید از کندل استیک‌ها استخراج کنیم، همان موضوعی است که قصد داریم در ادامه مقاله به آن بپردازیم.

شناسایی روند بازار با کندل استیک

منظور از روند (Trend) در بازارهای مالی، جهت کلی قیمت دارایی یا نماد معاملاتی مورد نظر است. این‌که به مرور زمان در حال افزایش است یا رو به ریزش گذاشته است.

روندها سه نوع هستند:

• روند صعودی یا گاوی (Bullish Trend)
• روند نزولی یا خرسی (Bearish Trend)
• روند خنثی (Sideway)

در تصاویر زیر می‌توانید این سه روند را در بازار مشاهده کنید که از تعدادی کندل استیک تشکیل شده‌اند و کندل استیک‌ها هستند که نشان دهنده روند بازارند:

زمانی که کندل‌ها حالت ریزشی دارند، روند نزولی است. ممکن است همه کندل‌ها در این حالت قرمز رنگ نباشند و حتی کندل استیک‌های سبز هم داخل یک روند نزولی وجود داشته باشند ولی در مجموع، روند بازار حالت کاهشی داشته باشد.

زمانی که کندل‌ها – ترکیبی از کندل‌های صعودی و نزولی – در مجموع حالت افزایشی دارند، روند صعودی یا گاوی است و زمانی هم که مانند تصویر، اختلاف سطح کندل‌ها در حالت کلی ناچیز است، روند خنثی نامیده می‌شود.

انواع کندل استیک

اگر دقت کنید، شکل ظاهری کندل استیک‌ها با هم متفاوت است. در بعضی از آن‌ها سایه بالا بزرگ‌تر است، برخی بدونه خیلی کوچک یا خیلی بزرگ دارند، در بعضی یکی از سایه‌های پایین و بالا اصلاً تشکیل نشده و مواردی از این دست. این کل ظاهری هم خودش می‌تواند ارائه دهنده یک‌سری اطلاعات به ما در مورد بازار باشد.

ممکن است بلند بودن سایه یک کندل استیک یا بیش از اندازه کوچک بودن بدنه اصلی آن، این خبر را به ما بدهد که روند بازار در حال تغییر است! یعنی اگر بازار نزولی بوده، قرار است به زودی صعودی شود و بهترین فرصت برای شما است که در پایین‌ترین قیمت خرید خود را انجام دهید و سود خوبی را برداشت کنید.

پس بسیار اهمیت دارد که انواع کندل استیک را بشناسیم. در حالت کلی، انواع کندل استیک که به آن‌ها الگوهای تک کندلی هم گفته می‌شود، شامل موارد زیر هستند:

• کندل دوجی (Doji)
• کندل مارابوزو (Marubozu)
• کندل چکش (Hammer)
• کندل فرفره (Spinning)

البته مدل‌های دیگری هم هستند که می‌توانید شناسایی و استفاده کنید. ولی از آن‌جا که این چهار نوع مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع کندل استیک‌ها هستند آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

کندل دوجی (Doji)

کندل‌ّای دوجی جزو محبوب‌ترین کندل‌های مورد استفاده در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی هستند. شکل ظاهری این کندل‌ها کاملاً آن‌ها را دیگران متمایز می‌کند.

کندل‌های دوجی بدنه اصلی را ندارند! در واقع، مشابه چیزی که در تصویر پایین نیز می‌توانید مشاهده کنید، بدنه اصلی آن‌ها بسیار باریک است و عملاً قیمت باز شدن (Open) و قیمت بسته‌ شدن (Close) یکی است.

قبلاً گفتیم که وقتی کندل صعودی بود و قیمت Open پایین‌تر از Close قرار داشت، به این معنی بود که خریداران یا گاوها بازار را در دست دارند و تعدادشان بیشتر است. به همین خاطر هم خرید بیشتر می‌شد و با افزایش تقاضا، قیمت افزایش پیدا می‌کند و می‌گفتیم کندل صعودی است.

پس می‌توان حدس زد زمانی که قیمت‌های Open و Close با هم برابر هستند، تعداد خریداران و فروشندگان به یک میزان رسیده است! این یعنی دودلی و ابهام در بازار!

زمانی که این نوع کندل دوجی در بازار مشاهده می‌شود، باید صبر کنید تا کندل بعد از آن تشکیل شود و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنید که باید خرید انجام دهید یا نوبت فروش است. اما خودِ این مدل هم انواع خاص خودش را دارد:

• دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)

دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) حالت‌های نشان داده شده در شکل زیر است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، در این کندل‌ها بدنه بسیار ضعیف بوده و در بخش پایینی کندل قرار گرفته است. در مورد دو کندل انتهایی، اگرچه بدنه از ضخامت نسبی برخوردار است، اما چون ناچیز است اغلب آن را هم نادیده گرفته و جزو کندل‌های دوجی حساب می‌کنند.

این نوع از کندل‌های دوجی مهم نیست سبز باشند یا قرمز، ولی این‌که کجای نمودار واقع شده‌اند اهمیت بسیار زیادی دارد. زمانی که یک دوجی سنگ قبر در دره یا قله مشاهده کردید که تغییر روند داده است، می‌توانید سیگنال تغییر روند کلی در بازار را از آن دریافت کنید.

مثلاً تصور کنید روند بازار نزولی است. در پایانی‌ترین کندل یک دوجی سنگ قبر سبز رنگ مشاهده می‌شود که مانند تصاویر فوق سایه بالایی بلندی دارد، می‌تواند نویدبخش این حقیقت باشد که روند نزولی به پایان رسیده است و قرار است قیمت افزایش پیدا کند. پس سیگنالی که می‌گیرید سیگنال خرید است.

• دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)

دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) دقیقاً برعکس چیزی است که در مورد دوجی سنگ قبر توضیح دادیم. شکل ظاهری این کندل‌ها به شکل زیر است:

باز هم در صورتی که بدنه ضخامت ناچیزی داشته باشد می‌توانیم از آن چشم‌پوشی کنیم. کماکان فارغ از این‌که رنگ دوجی چیست، زمانی که یک دوجی سنجاقکی بعد از یک روند صعودی در قله ظاهر می‌شود، می‌تواند موید این باشد که روند در حال تغییر است و قیمت شروع به اصلاح خواهد کرد.

پس اگر این کندل را در قله مشاهده کردید می‌تواند سیگنال فروش از آن بگیرید. البته معمولاً اغلب تحلیل‌گران و معامله‌گران صبر می‌کنند تا کندل بعدی هم شکل بگیرد. در صورتی که مثلا در این حالت نزولی  باشد و قرمز رنگ، با توجه به این‌که به آن کندل تایید می‌گویند، تایید گرفته و سیگنال فروش خود را عملی می‌کنند.

• دوجی چهار قیمت (Four Price Doji)

همان‌ظطور که می‌توان حدس زد، دوجی چهار قیمت (Four Price Doji) زمانی است که هر چهار قیمت بالا و پایین و بسته شدن و باز شدن روی هم می‌افتند! شکل نمودار، یک خط افقی کوچک به صورت‌ زیر خواهد بود:

این کندل معمولاً زمانی شکل می‌گیرد که معامله‌ای در بازار صورت نمی‌گیرد یا حجم معاملات و تفاوت‌های آن‌ها به شدت پایین‌ است. معمولاً هم در بازارهای پر نوسانی مثل ارز دیجیتال یا فارکس دیده نمی‌شود و بیشتر مربوط به بازارهایی همچون بورس است. کاربرد این کندل نیز مثلاً در بازار ایران به معنی «صف خرید و صف فروش» است.

• دوجی پایه‌بلند (Long Legged Doji)

و اما دوجی پایه بلند (Long Legged Doji) که به آن دوجی لنگ دراز همی گفته می‌شود، حالتی است که سایه‌ها تقریبا متقارن هستند و بدنه نحیف کندل در بخش میانی آن قرار گرفته است:

باز هم می‌توانید از شخامت‌های ناچیز بدنه صرف‌نظر کنید و آن را هم کندل دوجی در نظر بگیرید. این الگو نشان دهنده برابری کامل قدرت خریدارها یا گاوها یا فروشنده‌ها یا خرس‌ها در سطح بازار است. سیگنالی که مخابره می‌کند هم دودلی و ابهام در بازار است که باید صبر کنید تا کندل بعدی تشکیل شود تا بر اساس آن تصمیم‌گیری کنید.

مخصوصاً زمانی که دو کندل این چنینی پشت سر هم تشکیل می‌شوند، بازار بیشاز پیش وارد ابهام می‌شود و در اصطلاح گفته می‌شود که بازار در حال «کف‌سازی» است. ممکن است برخی با متقارن شدن سایه‌های بالای و پایین، در صورتی که کمی بدنه داشته باشد، آن را کندل فرفره (Spinning) تشخیص دهند که در ادامه معرفی خواهیم کرد.

کندل مارابوزو (Marubozu)

دومین مدل از انواع کندل استیک‌ها، کندل مارابوزو (Marubozu) نام دارد. این کندل، برعکس کندل دوجی، حالتی است که بدنه خیلی بزرگ است و عملاً یا خبری از سایه‌ها نیست یا سایه‌ها به قدری کوچک هستند که می‌توان از آن‌ها چشم‌پویش کرد، این کندل را به نام اینگلفینگ هم می‌نامند:

واژه «مارابوزو» در لغت به معنی سر تراشیده شده یا طاس است! اطلاعاتی هم که می‌توان از این کندل دریافت کرد بسیار مهم و مستدل است. در حالت کلی، کندل مارابوزو به این معنی است که روند فعلی بازار با قدرت ادامه دارد.

یعنی زمانی که روند بازار صعودی است و یک مارابوزو سبز رنگ در بازار مشاهده می‌شود، می‌توان متوجه شد که روند صعودی بازار کماکان ادامه‌دار خواهد بود. هرچقدر که بدنه کامل‌تر و بزرگ‌تر باشد، صحت این داده‌ها نیز قابل اعتمادتر است.

اگرچه کندل مارابوزو حالتی است که سایه ندارد و فقط با یک بدنه بزرگ سروکار داریم، اما حالت‌های بعدی که یکی از سایه‌ها تا حدودی مشخص است هم مارابوزو تلقی می‌شوند و می‌توان از این سایه‌ها چشم‌پوشی کرد. 

در حالت کلی، انواع مارابوزو در تصویر فوق به ترتیب از راست به چپ عبارتند از:

• مارابوزو‌ قرمز باز
• مارابوزو‌ سبز باز
• مارابوزو‌ قرمز بسته
• مارابوزو‌ سبز بسته
• مارابوزو قرمز کامل
• مارابوزو‌ سبز کامل

سیگنال‌هایی هم که این کندل استیک‌ها دریافت می‌کنیم، به شرح زیر هستند:

نکته‌ای که در مورد استفاده از کندل استیک مارابوزو وجود دارد این است که این کندل‌ها، علاه بر پیش‌بینی روند، اطلاعات دیگری برای پوزیشن‌های معاملاتی نیز در اختیار شما قرار می‌دهند:

• قیمت ورود به معامله: قیمت بسته شدن (Close)
• حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) معامله: حداقل قیمت (Low)

کندل چکش (Hammer)

سومین کندل استیکی که لازم است آن را یاد بگیرید، کندل استیک مدل چکش (Hammer) است. مدلی که گاهاً تحت عنوان چتر کاغذی (Paper Umbrella) هم شناخته می‌شود. البته ممکن است در برخی منابع کندل استیک چکش تحت عنوان Takuri نیز معرفی شود که معادل ژاپنی واژه چکش است. شکل ظاهری کندل استیک چکشی به‌صورت زیر است:

کندل استیک‌های چکشی دارای دو نوع زیر هستند:

• چکش ساده (Hammer)
• چکش برعکس (Inverted Hammer)

بدنه این مدل سایزی نسبی دارد و یکی از سایه‌ها در آن بلند است، در حالی که سایه دیگر دیده نمی‌شود. البته، همان‌طور که در تصویر نیز می‌توانید مشاهده کنید ممکن است یکی از سایه‌ها خیلی کوتاه و قابل چشم‌پوشی بوده و همان مدل چکش تلقی شوند.

این کندل، جزو کندل‌های برگشتی است. به این معنی که وقتی داخل یک روند ظاهر می‌شود می‌تواند نشان دهنده تغییر روند باشد. اگر یک در یک روند نزولی قرار دارید و مشاهده می‌کنید که یک کندل چکشی ایجاد شده است – به ویژه اگر رنگ آن هم سبز و صعودی باشد – می‌توانید پیش‌بینی کنید که به احتمال زیاد روند تغییر کرده و قیمت ریزش خواهد کرد.

کندل فرفره (Spinning)

و اما آخرین نوع کندل استیک نیز مدل فرفره (Spinning) است که ظاهری مشابه شکل زیر دارد:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، بدنه از سایزی نسبی برخوردار است و سایه‌ها کاملاً با هم برابر هستند. زمانی که رنگ کندل استیک مورد نظر سبز است، فرفره صعودی و زمانی که رنگ آن قرمز است، فرفره نزولی گفته می‌شود.

این نوع کندل ایتسک‌ها نیز از نوع کندل‌‌های برگشتی هستند. به این معنی که وقتی در یک روند نزولی ظاهر می‌شوند، می‌توانند سیگنال تغییر روند به صعودی را بدهند و برعکس؛ به ویژه اگر در ادامه روند نزولی، کندل فرفره سبز رنگ یا صعودی مشاهده شده باشد.

توجه داشته باشید که این کندل، جزو کندل‌های قدرتمند در سیگنال دهی است و حتی ممکن است پس از فرفره، روند جدید قیمتی در بازار حرکتی شارپ هم داشته باشد. ضمناً معمولاً سعی می‌شود برای تایید کندل مورد نظر، منتظر تشکیل کندل بعدی یا همان کندل تایید ماند تا سیگنال مخابره شده، اعتبار بالاتری داشته باشد.

بسیار خوب… کندل استیک‌هایی که تا کنون معرفی شدند، الگوهایی تک کندلی بودند. اما ممکن است الگوهای دو کندلی، سه کندلی و چند کندلی نیز در بازار ظاهر شوند که شناخت همه این الگوها، از شما یک تریدر و تحلیل‌گری تکنیکال حرفه‌ای می‌سازد.

از آن‌جا که فرصتی برای معرفی همه این الگوها نیست، صرفاً آن‌ها را به‌صورت موردی معرفی کرده و توضیح بیشتر و آموزش‌شان را به مقالات دیگر موکول می‌کنیم.

الگوهای دو کندلی

تعدادی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین الگوهای دو کندلی تحلیل تکنیکال عبارتند از:

• الگوی هارامی (Harami)
• الگوی انگلفینگ (Engulfing)
• الگوی کیچر (Kicker – Kicking)
• الگوی نفوذی یا پیرسینگ (Piercing)
• الگوی ابر سیاه (Dark cloud)
• الگوی کبوتر خانگی (Homing Pigeon)
• الگوی شاهین نزولی (Descending Hawk)

و مواردی از این دست…

الگوهای سه کندلی

الگوهایی که از سه کندل تشکیل شده‌اند نیز به شرح زیر هستند:

• الگوی ستاره شام‌گاهی (Evening star)
• الگوی ستاره صبح‌گاهی (Morning star)
• الگوهای سه‌گانه داخلی (Three Inside)
• الگوهای سه‌گانه خارجی (Three Outside)
• الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
• الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
• الگوی گپ تاسوکی (Tasuki Gap)

البته، یک‌سری از الگوهای قیمتی در نمودارهای کندل استیک هم هستند که به روند ارتباط دارند. الگوهایی که در آن‌ها کاری با شکل و شمایل خودِ کندل‌ها نداریم و روندهایی که این کندل‌ها تشکیل می‌دهند برای ما مهم است. الگوهایی که الگوهای نموداری (Chart Patterns) نامیده می‌شوند.

الگوهای نموداری

برخی از متداول‌ترین الگوهای نموداری مورد استفاده در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی عبارتند از:

• الگوی مثلث (Triangle)
• الگوی پرچم مستطیل (Flag)
• الگوی پرچم سه گوش (Pennant)
• الگوی سروشانه (Head and Shoulders)
• الگوی کنج یا وج (Wedge)
• و مواردی از این دست…

جمع‌بندی

کندل استیک (Candlestick) که به آن نمودار شمعی ژاپنی هم گفته می‌شود، نوعی نمودار قیمتی است که در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی مختلف، اعم از فارکس و ارزهای دیجیتال کاربرد دارد.

بر خلاف بسیاری از دیگر نمودارها، در نمودارهای کندل استیک صرفاً با یک‌سری داده‌های عددی برای قیمت روبه‌رو نیستیم و می‌توانیم طیف گسترده‌ای از داده‌های مورد نیاز خود در خصوص قیمت نماد معاملاتی را استخراج کنیم. هر کندل استیک، در یک بازه زمانی خاص که به آن تایم فریم (Time Frame) گفته می‌شود بسته می‌شود.

بخش‌هایی که هر کندل را تشکیل داده‌اند، به شرح زیر هستند:

• بدنه اصلی (Real Body)
• سایه بالایی (Upper Shadow)
• سایه پایینی (Lower Shadow)

داده‌هایی هم که از هر کندل عایدمان می‌شوند و شکل دهنده کندل‌ها است عبارتند از:

• قیمت باز شدن (Open)
• قیمت بسته شدن (Close)
• بالاترین قیمت (High)
• پایین‌ترین قیمت (Low)

از نظر ترکیب رنگ، می‌توان دو نوع کندل استیک زیر را در نمودارهای قیمتی مشاهده کرد:

• کندل استیک صعودی (Increasing) یا گاوی (Bullish) – که سبز رنگ است
• کندل استیک نزولی (Decreasing) یا خرسی (Bearish) – که قرمز رنگ است

از بابت شکل ظاهری نیز می‌توان کندل‌ها را در الگوهای مختلفی طبقه‌بندی کرد. الگوهایی که تک کندلی، دو کندلی یا بیشتر هستند و اطلاعات بسیار مهمی را در خصوص روندهای بازار در اختیار ما قرار می‌دهند. مهم‌ترین الگوهای تک کندلی قابل استفاده در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، به شرح زیر هستند:

• کندل دوجی (Doji)
• کندل مارابوزو (Marubozu)
• کندل چکش (Hammer)
• کندل فرفره (Spinning)

در کنار این الگوها، که همه آن‌ها را با زیرمجموعه‌ها و جزئیات‌شان در متن مقاله آموزش داده‌ایم، شما می‌توانید لیستی موردی از دیگر الگوهای دو کندلی، سه کندلی یا الگوهای نموداری را نیز در متن مقاله مشاهده کنید که برای تحلیل تکنیکال بازارهای مالی فوق‌العاده‌اند.

سوالات متداول

1. کندل استیک چیست؟

کندل استیک (Candlestick) که به آن نمودار شمعی ژاپنی هم گفته می‌شود، نوعی نمودار قیمتی است که در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی مختلف، اعم از فارکس و ارزهای دیجیتال کاربرد دارد.

2. هر کندل استیک از چه اجزایی تشکیل شده است؟

بخش‌هایی که هر کندل را تشکیل داده‌اند، به شرح زیر هستند:

• بدنه اصلی (Real Body)
• سایه بالایی (Upper Shadow)
• سایه پایینی (Lower Shadow)

تصویر مربوط به کندل استیک را می‌توانید در متن مقاله مشاهده کنید.

3. کندل استیک چه کاربردی دارد؟

کندل استیک‌ها مهم‌ترین داده‌های مورد نیاز برای تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، اعم از ارزهای دیجیتال و فارکس را در اختیار ما قرار می‌دهند. داده‌هایی از قبیل:

• قیمت باز شدن (Open)
• قیمت بسته شدن (Close)
• بالاترین قیمت (High)
• پایین‌ترین قیمت (Low)
• روند کنونی بازار (Trend)
• احتمال ادامه روند یا تغییر آن
• نقاط ورود به معامله یا خروج از آن
• حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) و …