0 تا 100 حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال (Stop Loss)

حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال (Stop Loss) یکی از حیاتی‌ترین ابزارها برای فعالیت در بازارهای مالی، از جمله بازار کریپتو است. اگر بخواهیم به معنی تحت‌الفظی استاپ لاس در ارز دیجیتال بپردازیم، می‌شود «متوقف کردن ضرر»! و خوب… همین یک جمله مفاهیم بسیار خوبی را برای ما مخابره می‌کند. یعنی استراتژی یا ابزاری که وضعیت ضرر ده شما را بتواند متوقف کند. اما این ابزار یا استراتژی چطور این کار را انجام می‌دهد؟! از کجا می‌توان به آن دسترسی داشت و نحوه استفاده از آن یا عملکرد آن چگونه است؟ همه این سوالات و سوالات بسیاری دیگر، در این مقاله از آکادمی رفیعی پاسخ داده خواهند شد.

موضوع این مقاله «حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال» است و قصد داریم در ادامه، پس از مروری کلی بر ماهیت و چیستی استاپ لاس، دلیل و لزوم استفاده از آن در معاملات کریپتو را توضیح داده و سپس با آموزش 0 تا 100 پیاده‌سازی استراتژی‌های حد ضرر، در کنار شما باشیم.

در کنار همراهی با این مقاله، توصیه می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر و ارتقای سطح دانش و مهارت خود در بازارهای مالی، دوره‌های آموزش ارز دیجیتال در مشهد و آموزش فارکس در مشهد ما را هم از دست ندهید.

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) چیست؟

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss)، یک ابزار معاملاتی در بازارهای مالی و خصوصاً دو بازار کریپتو و فارکس است، که برای محدود کردن میزان ضرر یک معامله، از طریق بستن اتوماتیک پوزیشن‌های معاملاتی و نقد کردن خودکار دارایی‌ها بعد از رسیدن قیمت بازار به یک مقدار مشخص طراحی شده است.

کمی سخت شد؟! خوب ساده‌تر تعریفش می‌کنیم:

حد ضرر یا استاپ لاس یک سوپاپ اطمینان برای معاملات بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال و فارکس است که وقتی ضرر شما به یک حد مشخص رسید، برای این‌که بیشتر از آن ضرر نکنید، معامله را می‌بندد!

کاربرد این ابزار، بیشتر برای پوزیشن‌های معاملاتی کوتاه مدت و میان مدت است و اصولاً در بازارهای مشتقات (Derivatives) و فیوچرز (Futures) مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال شاید در برخی از صرافی‌ها و پلتفرم‌هآ، حتی برای معاملات بدون اهرم نیز قابلیت استفاده از حد ضرر وجود داشته باشد.

کاربرد استاپ لاس در ارز دیجیتال چیست؟

برای درک بهتر کاربرد و اهمیت استاپ لاس در ارز دیجیتال، بیایید یک مثال عینی را با هم مرور کنیم:

تصور کنید بازار را تحلیل کرده‌اید یا یک سیگنال معاملاتی قابل اعتماد و دقیق دریافت کرده‌اید که بر اساس آن، پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال قرار است افزایش پیدا کند. فرض را بر این بگیریم که ارز دیجیتال مورد نظر بیت‌کوین (BTC)‌ است و قیمت آن در حال حاضر در بازار، معادل 50 هزار دلار ناقابل است.

شما بر اساس پیش‌بینی‌هایی که انجام داده‌اید، اقدام به باز کردن یک پوزیشن لانگ برای بیت‌کوین روی قیمت 50 هزار دلار می‌کنید و در کوتاه مدت یا میان مدت، منتظر می‌مانید که پیش‌بینی‌تان درست از آب درآید، قیمت بیت‌کوین افزایش پیدا کند و سود قابل توجهی از این معامله بردارید.

اما اتفاقی که می‌افتد این است که هر چه رشته بودید پنبه می‌شود! و قیمت بیت‌کوین به هر دلیلی رو به کاهش می‌گذارد. ریزش قیمت بیت‌کوین می‌تواند ناشی از یک رویداد یا خبر خاص باشد که تحلیل‌های شما را نقش بر آب کرده یا حتی ممکن است سیگنال معاملاتی یا تحلیل شما از ریشه نادرست بوده باشد!!

در هر صورت، بیت‌کوین شروع به سقوط می‌کند و تنها چیزی که برای شما می‌ماند، ضرر پشت ضرر است… قیمت بیت‌کوین هم‌چنان ریزش کرده و به 45 هزار دلار می‌رسد و در صورتی که 40 هزار دلار را لمس کند، شما لیکوئید خواهید شد!

در این لحظه، سه سناریو پیش رو داریم:

• شما در لحظات دشوار ریزش قیمت، پای سیستم هستید و به محض این‌که دیدید در حال ضرر دهی بیش از حد هستید و امکان دارد لیکوئید شوید، پوزیشن را می‌بندید
• شما پای سیستم نیستید و ریزش قیمت بیت‌کوین تا جایی ادامه پیدا می‌کند که حساب‌تان را لیکوئید می‌کند!
• شما پای سیستم نیستید ولی یک فرشته نجات، درست سر بزنگاه، پوزیشن معاملاتی را روی 48 هزار دلار بسته است…

قبول دارید سناریوی سوم، زیباترین و جذاب‌ترین سناریویی بود که می‌شد در یک معامله پر ضرر تجربه کرد؟! آن فرشته نجات، همین استاپ لاس دوست داشتنی خودمان است که قرار است حسابی در موردش صحبت کنیم و آن را بیاموزیم.

انواع استاپ لاس در ارز دیجیتال

بسیار خوب… هم ماهیت و چیستی حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال را یاد گرفتیم و هم متوجه شدیم که این ابزار، چقدر می‌تواند حیاتی، مهم و نجات دهنده باشد. اما ببینیم که استاپ لاس در ارز دیجیتال دارای چه انواعی است؟

• استاپ لاس کامل (Full Stop)
• استاپ لاس جزئی (Partial Stop)
• استاپ لاس دنبال کننده (Trailing Stop)

استاپ لاس کامل (Full Stop)

منظور از استاپ لاس کامل، همان چیزی است که در توصیف ماجرای ریزش قیمت بیت‌کوین و فرشته نجات به تصویر کشیدیم. وقتی شما یک قیمت مشخص برای حد ضرر یا استاپ لاس معین می‌کنید که پوزیشن معاملاتی، بی قید و شرط با رسیدن قیمت به این رقم به‌صورت خودکار بسته شود، در واقع از استاپ لاس کامل استفاده کرده‌اید.

استاپ لاس جزئی (Partial Stop)

بیایید باز هم سری به مثال قبلی خودمان بزنیم!

تصور کنید باز هم پوزیشن لانگ خود را روی قیمت 50 هزار دلاری بیت‌کوین ایجاد کرده‌اید و استاپ لاس کامل معامله را هم روی 48 هزار دلار تنظیم کرده‌اید. قیمت بیت‌کوین شروع به ریزش می‌کند و با عبور قیمت از سطح 48 هزار دلاری، پوزیشن شما به‌صورت خودکار بسته شده و دارایی‌هایتان نقد می‌شود.

شما بسته به حجم معامله و اهرمی که تعیین کرده‌اید، به اندازه این 2 هزار دلار ضرر کرده‌اید ولی دست کم از این بابت که از ریزش بیشتر بازار در امان مانده‌اید خوشحال هستید. ولی از اقبال بدتان، بعد از عبور از سطح 48 هزار دلاری، قیمت مجدداً تغییر روند داده و شروع به افزایش شدید می‌کند!

اصلاً شاید پامپ کرده و به حوالی 60 هزار دلار هم برسد… در این صورت، شما می‌مانید و مقدار قابل توجهی ضرر و پوزیشنی که دیگر بسته شده، درست مثل آبی که ریخته شده است!!

دقیقاً برای این چنین موقعیت‌هایی که نوسانات در سطح بازار خیلی بالا است، ابزار دیگری به نام استاپ لاس جزئی (Partial Stop) طراحی و ارائه شده است. این ابزار، با رسیدن قیمت به حد ضرر مورد نظر شما، بخشی از دارایی‌هایتان را به فروش سانده و نقد می‌کند و بخشی دیگر را نگه می‌دارد؛ در واقع در این استاپ لاس خبری از بسته شدن پوزیشن معاملاتی نیست.

خیلی جذاب به نظر می‌رسد، این‌طور نیست؟ بله… جذاب هم هست ولی این نکته را هم در نظر داشته باشید که باز هم دو سناریو پیش روی شما خواهد بود:

• اگر بعد از عبور از سطح 48 هزار دلاری مثال فوق، قیمت افزایش پیدا کند، استفاده از ابزار استاپ لاس جزئی به نفع شما خواهد بود و می‌تواند نه تنها ضرر قبلی‌تان را جبران کند، که حتی سود شما را نیز ارتقا دهد
• اما اگر بعد از سطح 48 هزار دلاری، قیمت همچنان به سقوط خودش ادامه دهد، ممکن است ضرر پشت ضرر کنید و در نهایت حتی لیکوئید هم شوید

با این حساب، استفاده از استاپ لاس پارشیال یا جزئی نیاز به مهارت و دانش دارد و تضمین کننده دارایی‌های شما در سطح بازار نیست.

استاپ لاس دنبال کننده (Trailing Stop)

و اما برای درک استاپ لاس دنبال کننده یا تریلینگ استاپ (Trailing Stop) در ارزهای دیجیتال، باز هم بهتر است از همان مثال عینی خودان استفاده کنیم.

همچنان پوزیشن لانگ 50 هزار دلاری برای بیت‌کوین را مد نظر داشته باشید، این‌بار با این خبر خوش که بازار بر وفق مرادتان است و قیمت بیت‌کوین، به سرعت در حال افزایش است.

شما استاپ لاس معامله را روی 48 هزار دلار تنظیم کرده‌اید اما قیمت به شدت افزایش یافته و اکنون در حال عبور از 55 هزار دلار است. همه‌چیز خیلی خوب به نظر می‌رسد اما ته دل‌تان یک دغدغه خیلی بزرگ دارید؛ این‌که اگر قیمت صالاح کند چه اتفاقی می‌افتد؟

نگرانی‌تان کاملاً به‌جا است. احتمال این‌که اصلاح قیمت در این قبیل نوسان شارپ و پامپ‌ها صورت بگیرد خیلی بالا است و وقتی استاپ لاس معامله شما روی 48 هزار قرار دارد، در صورت برعکس شدن روند، ممکن است همه سودتان را از دست بدهید.

تصور کنید اصلاح قیمت اتفاق بیفتد و تا شما دست به کار می‌شوید، نه تنها از 55 هزار دلار به 50 هزار دلاری قبلی برسد، که تا 48 هزار دلار هم پایین بیاید و معامله‌تان روی این نقطه یا استاپ لاس کامل بسته شود. چه اتفاقی افتاده است؟ شما نه تنها سود آن 5 هزار دلار پامپ را از دست داده‌اید، که به اندازه این 2 هزار دلار هم وارد ضرر شده‌اید! در واقع بازی برده را به هیچ باخته‌اید!!

راه‌کاری که برای این قبیل روندها معرفی شده است، استفاده از استاپ لاس دنبال کننده یا تریلینگ استاپ است. به این معنی که شما استاپ لاس معامله را در فاصله معینی از قیمت ورود به معامله تعیین می‌کنید.

مثلاً در همان ابتدای ایجاد معامله لانگ برای بیت‌کوین روی قیمت 50 هزار دلار، مشخص می‌کنید که استاپ لاس 2000 دلار با آن فاصله داشته باشد (در قالب عدد یا به‌صورت درصدی از قیمت ورود)؛ با افزایش قیمت بیت‌کوین به 55 هزار دلار، اکنون استاپ لاس شما هم حرکت کرده و به 53 هزار دلار رسیده است. پس در صورت اصلاح قیمت، جای هیچ‌گونه نگرانی نخواهد بود و چه چیزی از این جذاب‌تر؟

حد سود، یارِ غارِ استاپ لاس در ارز دیجیتال!

اگر چه موضوع این مقاله به معرفی استاپ لاس در ارز دیجیتال اختصاص دارد، اما شاید معرفی یار همیشگی استاپ لاس یعنی حد سود (Take Profit) نیز خالی از لطف نباشد.

معمولاً تنظیمات مربوط به استاپ لاس در ارز دیجیتال، در کنار تنظیمات حد سود انجام می‌شود و در بسیاری از موارد، حتی این‌دو در قالب یک پکینگ به اسم حد سود و حد ضرر (TPSL) عرضه می‌شوند. پس اگر جایی TPSL به چشم‌تان خورد، بهتر است بدانید که این نماد اختصاری از دو عبارت زیر گرفته شده است:

• حد سود (Take Profit) یا به اختصار TP
• حد ضرر (Stop Loss) یا به اختصار SL

شاید با خودتان فکر کنید که لزوم استفاده از حد ضرر را کاملاً درک می‌کنم اما چرا باید برای یک معامله محدودیت در سود مشخص کنم؟ برای درک لزوم استفاده از حد سود هم باز سری به مثال بیت‌کوین 50 هزار دلاری‌مان می‌زنیم.

معامله لانگ ما در حال اجرا است و قیمت بیت‌کوین به شدت در حال افزایش است. قیمت تا 55 هزار دلار افزایش پیدا می‌کند ولی بلافاصله اصلاح کرده و با سر زمین می‌خورد! سناریوهایی که می‌توان تصور کرد:

• از بخت خوب‌تان پای سیستم بوده‌اید و در قیمت 54 هزار دلار، 55 هزار دلار (خیلی شانسی!) یا حتی به محض شروع اصلاح قیمت پوزیشن را بسته‌اید و ضرر شامل حال‌تان نشده است
• از بخت بدتان نتوانسته‌اید کاری کنید و نه تنها از پامپ بیت‌کوین تا 55 هزار دلاری سودی نمی‌برید، که لیکوئید هم شده‌اید یا دست کم کلی ضرر کرده‌اید
• باز هم فرشته نجاتی بوده که روی قیمت 53 هزار دلار پوزیشن را بسته است

درست است که اگر از این فرشته نجات که همان حد سود است استفاده نمی‌کردید، احتمال داشت بتوانید سود بیشتری برداشت کنید، ولی هرگز فراموش نکنید که سود کم، خیلی بهتر از ضررهای کلان و لیکوئید شدن است. چیزی در مایه‌های همان «دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است»!

نحوه تعیین استاپ لاس در ارز دیجیتال

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که توسط معامله‌گران مطرح می‌شود، این است که چطور باید حد ضرر یک پوزیشن معاملاتی را مشخص کنیم. در واقع آن‌ها می‌خواهند بدانند که فاصله درست حد ضرر یا استاپ لاس از قیمت فعلی دارایی مورد نظر، چقدر باید باشد؟

طبعاً اگر قیمت را خیلی با فاصله از قیمت فعلی بازار انتخاب کنید، ضرر بیشتری را به جان می‌خرید. ممکن است بخش قابل توجهی از سرمایه شما به دلیل این فاصله زیاد بلعیده شود و ضررهای بالایی را متحمل شوید.

در عین حال، انتخاب استاپ لاس با فاصله خیلی کم از قیمت فعلی بازار هم ممکن است خیلی زود منجر به بسته شدن پوزیشن معاملاتی مورد نظر شود. به ویژه زمانی که نوسانات بالا است و با بازاری مثل بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال روبه‌رو هستیم، شما با این کار در واقع پتانسیل سود خود را محدود می‌کنید و شانس موفقیت‌تان را کاهش می‌دهید.

پس برای تعیین استاپ لاس، چکار باید کرد؟

استفاده از سطوح مقاومت و حمایت

یکی از راه‌کارهایی که برای تعیین استاپ لاس در ارز دیجیتال وجود دارد، استفاده از سطوح مقاومت و حمایت (Support and Resistance Level) است.

فرض کنیم سطح حمایت بیت‌کوین در مثالی که تا این‌جای مقاله دنبال کرده‌ایم 48,200 است. روشن است که قیمت بیت‌کوین تا این سطح ریزش خواهد کرد ولی احتمالاً قدرت آن را نخواهد داشت که از آن عبور کند. در اغلب موارد، قیمت بعد از رسیدن به سطح حمایت مجدداً شروع به افزایش می‌کند.

اما اگر این سطح حمایت شکسته شود و قیمت مثلاً به 48 هزار دلار برسد، روند نزولی بیت‌کوین به احتمال زیاد ادامه‌دار خواهد بود. این درست همان چیزی است که به شما می‌گوید استاپ لاس معامله‌ را کجا و روی چه قیمتی قرار دهید.

استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال

برخی از اندیکاتورهای تکنیکال، انتخاب خوبی برای تعیین حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال هستند. برخی از مهم‌ترین اندیکاتورهایی که می‌توانند در تعیین این سطح به شما کمک کنند عبارتند از:

• اندیکاتور فیبوناچی (Fibonacci)
• اندیکاتور میانگین محدوده واقعی (Average True Range) یا به اختصار ATR
• اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) یا به اختصار RSI

استفاده از الگوهای قیمتی

و راه‌کار سوم برای تعیین حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال نیز استفاده از برخی الگوهای قیمتی است. متداول‌ترین الگوهایی که اغلب برای تعیین حد ضرر از آن‌ها استفاده می‌شود عبارتند از:

• الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern)
• الگوی کف دوقلو (Double Bottom Pattern)

نکات مهم استفاده از حد ضرر در ارز دیجیتال

اگر چه با توجه به نوسانات متفاوت و شدید در بازار ارزهای دیجیتال و طیف گسترده‌ای از نمادهای معاملاتی که هر یک رفتارهای قیمتی خودشان را دارند، نمی‌توان قانون خاصی برای تعیین استاپ لاس در ارز دیجیتال عنوان کرد، اما رعایت یک‌سری نکات می‌تواند در نتیجه نهایی معاملات تعیین کننده باشد.

نکاتی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• استراتژی معاملاتی شما تاثیر زیادی در انتخاب استاپ لاس دارد؛ این‌که برای کوتاه مدت ترید می‌کنید یا میان‌مدت
• در حالت عادی و استراتژی‌های کوتاه مدت و میان ‌مدت، استاپ لاس در ارز دیجیتال نباید از 10 درصد فراتر رود
• گاهی برای استراتژی‌های معاملاتی بلند مدت، تا 20 درصد نیز امکان تعیین استاپ لاس وجود دارد
• نباید بدون دلیل و منطق اقدام به تعیین استاپ لاس کرد! حتماً از یه راه‌کار معرفی شده استفاده کنید
• کاهش سود نیز به منزله ضرر است؛ پس سعی کنید از تریلینگ استاپ استفاده کنید

جمع‌بندی

حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال (Stop Loss) یکی از حیاتی‌ترین ابزارها برای فعالیت در بازارهای مالی، از جمله بازار کریپتو است. منظور از استاپ لاس در ارز دیجیتال، یک ابزار معاملاتی است که برای محدود کردن میزان ضرر یک معامله، از طریق بستن اتوماتیک پوزیشن‌های معاملاتی و نقد کردن خودکار دارایی‌ها بعد از رسیدن قیمت بازار به یک مقدار مشخص طراحی شده است.

انواع استاپ لاس در ارز دیجیتال عبارتند از:

• استاپ لاس کامل (Full Stop)
• استاپ لاس جزئی (Partial Stop)
• استاپ لاس دنبال کننده (Trailing Stop)

ضمن آن‌که برای تعیین استاپ لاس نیز راه‌کارهای مختلفی وجود دارند که سه مورد از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• استفاده از سطوح مقاومت و حمایت
• استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال
• استفاده از الگوهای قیمتی

کلیه مباحث فوق و همین‌طور نکاتی طلایی در مورد تعیین استاپ لاس در ارز دیجیتال، در متن مقاله آمده است. ضمن آن‌که شما می‌توانید کلیه مفاهیم مربوطه را با یک مثال ساده و عینی تجسم و درک کنید.

سوالات متداول

1. منظور از حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال (Stop Loss) چیست؟

حد ضرر یا استاپ لاس در ارز دیجیتال (Stop Loss) یک ابزار معاملاتی است که برای محدود کردن میزان ضرر یک معامله، از طریق بستن اتوماتیک پوزیشن‌های معاملاتی و نقد کردن خودکار دارایی‌ها بعد از رسیدن قیمت بازار به یک مقدار مشخص طراحی شده است.

2. انواع استاپ لاس در ارز دیجیتال کدام‌اند؟

انواع استاپ لاس در ارز دیجیتال عبارتند از:

• استاپ لاس کامل (Full Stop)
• استاپ لاس جزئی (Partial Stop)
• استاپ لاس دنبال کننده (Trailing Stop)

هر سه نوع حد ضرر، در متن مقاله با مثال عینی توضیح داده شده است.

3. چگونه می‌توان محدوده درست استاپ لاس در ارز دیجیتال را تعیین کرد؟

برای این‌کار، روش‌ها و ابزارهای مختلفی وجود دارد که سه مورد از مهم‌ترین و متداول‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• • استفاده از سطوح مقاومت و حمایت
  • استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال
  • استفاده از الگوهای قیمتی