تحلیل فاندامنتال فارکس؛ از مبانی پایه تا داده‌ها و کاربردها

در کنار توجه به این نکته که آموزش تحلیل فاندامنتال در فارکس، به معنی کنار گذاشتن تحلیل تکنیکال آن نیست و این دو روش مکمل هم برای دست‌یابی به موفقیت در سطح بازار هستند، با ما همراه باشید تا یک آموزش جامع و کاربردی را با هم مرور کنیم.

تحلیل فارکس و لزوم آن

قبل از پرداختن به تحلیل فاندامنتال فارکس، سوالی که مطرح می‌شود این است که اساساً منظور از تحلیل بازارهای مالی چیست، چه انواعی از تحلیل در بازارهای مالی و خصوصاً فارکس کاربرد دارند و دلیل استفاده از این تحلیل‌ها چه می‌تواند باشد؟!

بازارهای مالی بزرگی همچون فارکس، سهام، بورس، ارزهای دیجیتال و امثال آن‌ها، بازارهای به شدت پرنوسانی هستند که پتانسیل سود بالایی نیز در اختیار تریدرها و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.

این نوسانات، به ویژه در دو بازار ارزهای دیجیتال و فارکس بیشتر هم هست و آن دسته از معامله‌گران یا سرمایه‌گذاران که بتوانند نوسانات نمادهای معاملاتی مختلف در بازار را پیش‌بینی کنند، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و کسب سود قابل ملاحظه‌ای را خواهند داشت. پیش‌بینی این نوسانات، همان چیزی است که تحلیل (Analysis) نام دارد.

در حالت کلی، دو نوع کسب سود از بازارهای مالی ممکن است:

• خریدوفروش یا ترید کردن (Trading)
• سرمایه‌گذاری‌ (Investing)

دو تحلیلی که عمدتاً برای این روش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز به شرح زیر هستند:

• تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) – برای پیش‌بینی قیمت در کوتاه مدت و تریدینگ
• تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) – برای پیش‌بینی قیمت در میان مدت و سرمایه‌گذاری

البته، در مورد بازار فارکس به این علت که به شدت وابسته به داده‌ها و اخبار است، در ترید کردن هم استفاده از تحلیل فاندامنتال اهمیت دارد. می‌پرسید چرا و چگونه؟!

تحلیل فاندامنتال فارکس چیست؟

همان‌طور که اشاره شد، تحلیل فاندامنتال فارکس (Forex Fundamental Analysis) یکی از متداول‌ترین روش‌های تحلیلی برای پیش‌بینی قیمت است.

برای درک ماهیت و اهمیت تحلیل فاندامنتال فارکس، بیایید یک مثال عینی موردی را با هم بررسی کنیم!

تصور کنید در آستانه انتشار داده‌های تورمی ایالات متحده آمریکا – مثل داده‌های شاخص قیمت مصرف‌ کننده (CPI) – هستیم. از طرفی بازار منتظر کاهش نرخ‌های بهره توسط فدرال رزرو نیز هست…

به محض این‌که داده‌های تورمی مهمی مثل شاخص قیمت مصرف کننده ایالات متحده منتشر می‌شود، قیمت دلار در بازار شروع به حرکت می‌کند. بسته به داده‌ها ممکن است روند بازار شاخص دلار آمریکا (DXY) صعودی یا نزولی باشد؛ از طرفی مقامات فدرال رزرو آمریکا نیز اقدام به سخنرانی کرده و در مورد زمان و احتمال کاهش نرخ‌های بهره اظهار نظر می‌کنند!

اگر کم‌ترین فعالیتی در بازار فارکس داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که بلافاصله پس از این سخنرانی‌ها، قیمت دلار آمریکا، اونس جهانی طلا و بسیاری از دیگر ارزهای کشورهای دیگر شروع به نوسانات شدید می‌کند. نوساناتی که اغلب در ارتباط با هم نیز هستند.

کسی که تمایل به فعالیت در بازار دارد و می‌خواهد از پتانسیل سود این نوسانات استفاده کند، باید:

• مو به مو اخبار مهم بازار را دنبال کند
• تغییرات اخبار و داده‌ها را – داده‌های فعلی نسبت به انتظارات و داده‌های پیشین – را درک کند
• و بتواند با استفاده از این داده‌ها و اخبار سیگنال معاملاتی دریافت کند

این روش، درست همان‌چیزی است که تحلیل فاندامنتال فارکس نامیده می‌شود.

تحلیل فاندامنتال فارکس عبارت است از یک روش تحلیلی، که در آن با استفاده از رصد و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اخبار مهم اقتصادی، روند حرکتی ارزهای مهم، کامودیتی‌ها و سایر نمادهای معاملاتی بازار فارکس پیش‌بینی می‌شود.

در ادامه، این اخبار و داده‌های مهم اقتصادی که در تحلیل فاندامنتال فارکس استفاده می‌شوند را با هم بررسی خواهیم کرد.

مبانی پایه و اصول تحلیل فاندامنتال فارکس

در تحلیل فاندامنتال فارکس چند اصل و مفهوم مهم وجود دارد که در ادامه معرفی و تشریح می‌کنیم.

عرضه و تقاضا

روشن است که مانند هر بازار دیگری، آن‌چه که مشخص کننده روند کلی بازار فارکس برای نمادهای معاملاتی مختلف است، عرضه و تقاضا است.

بیایید خیلی ساده نحوه تاثیرگذاری عرضه و تقاضا در بازار فارکس را توضیح دهیم. تصور کنید اده‌های اقتصادی منتشر شده از سوی کشور ژاپن به شدت قوی هستند و نشان از رشد اقتصادی، کنترل تورم و در حالت کلی وضعیت مطلوب اقتصادی این کشور دارند.

اتفاقی که می‌افتد این است که تقاضا در بازار برای ارز این کشور یعنی یِن (JPY) رو به افزایش می‌گذاردو در نتیجه، می‌توان انتظار داشت که جفت ارزهایی مثل دلار آمریکا به ین ژاپن (USDJPY) پایین بیایند.

پس شما توانستید از روی داده‌های تورمی و اخبار، عرضه و تقاضا را بررسی کرده و بر اساس آن، قیمت جفت ارز USDJPY را برای ترید در بازار فارکس پیش‌بینی کنید.

داده‌های تورمی و اقتصادی مهم

داده‌های تورمی و اقتصادی، مهم‌ترین اطلاعاتی هستند که در تحلیل فاندامنتال فارکس استفاده می‌کنیم.

نرخ بهره (Interest Rate) یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین داده‌هایی است که می‌تواند نشان دهنده وضعیت اقتصادی یک کشور باشد. این معیار، به‌صورت دوره‌ای در زمان‌های مشخصی از سوی بانک مرکزی هر کشور تعیین و تعریف می‌شود و نحوه تحلیل آن نیز به این صورت است که:

• نرخ بهره بالاتر – افزایش ارزش پول کشور مورد نظر
• نرخ بهره پایین‌تر – کاهش ارزش پول کشور مورد نظر

بانک‌های مرکزی با استفاده از این نرخ بهره تورم یا رکود را تنظیم کرده و به هدف‌گذاری مورد نظر خود نزدیک می‌کنند. اما برای ارزیابی نرخ تورم نیز می‌توان از داده‌ها و شاخص‌های متعددی استفاده کرد.

این داده‌ها که شاخص‌های مهم اقتصادی فارکس هم نامیده می‌شوند، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• تراز تجاری (Trade Balance)
• شاخص خرده فروشی (Retail sales)
• شاخص خالص خرده فروشی (Core Retail Sales)
• شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)
• شاخص قیمت تولید کننده (PPI)
• شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP)
• شاخص تولید ناخالص ملی (GNP)
• شاخص اقتصادی سفارشات کالاهای بادوام (Core Durable Good orders)
• شاخص مدعیان بیکاری (Unemployment Claims)
• شاخص استخدام غیر کشاورزی (Non-Farm employment)
• شاخص تغییرات استخدام (Employment Change)
• شاخص نرخ بیکاری (Unemployment Rate)

به عنوان مثال زمانی که شاخص نرخ بیکاری (Unemployment Rate) در یک دوره افزایش پیدا کرده یا بالاتر از رقم مورد انتشار گزارش می‌شود، نشان دهنده این است که کشور از نظر اقتصادی وضعیت چندان مطلوبی ندارد و بنابراین پس انتظار این داده‌ها، ارز کشور مورد نظر دچار افت در بازارهای مالی می‌شود (تقاضا برای آن کاهش پیدا می‌کند).

البته این تنها بخشی از داده‌های مورد نیاز برای تحلیل فاندامنتال است؛ در واقع مهم‌ترین آن‌ها! شما می‌توانید برای بررسی ارزهای کشورهای مختلف و داده‌های مربوط به آن‌ها از وب‌سایت‌هایی مثل فارکس فکتوری (Forex Factory) استفاده کنید که به صورت مداوم و روزانه داده‌های مهم فاندامنتال فارکس را منتشر می‌کنند.

نشست‌ها و سخنرانی‌ها

شاید برایتان جالب باشد که بدانید بخشی از تحلیل فاندامنتال فارکس را سخنرنی‌ها و نشست‌های مهم اقتصادی و مقامات تشکیل می‌دهد.

نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که یک جمله از سوی مثلاً جروم پاول (Jerome Powell) می‌تواند به شدت روی بازار تاثیر گذاشته و روند قیمتی ارزی مثل دلار آمریکا (USD) را از این رو‌ به آن رو کند. این موضوع در مورد مقامات دیگر فدرال رزرو، مقامات ارشد رگولاتوری ایالات متحده آمریکا، روسا یا مقامات ارشد بانک‌های مرکزی کشورهای مهم، یا متخصصی برجسته بانک‌های بزرگ مثل گلدمن ساکس و جی‌پی مورگان چیس و غیره… نیز صادق است.

البته، حتی سخنرانی‌های افراد غیر اقتصادی هم می‌تواند تاثیر قابل توجهی در بازار فارکس و تحلیل فاندامنتال آن داشته باشد. مثلاً تصور کنید ترامپ بخواهد در مورد دلار آمریکا یا ارز یا وضعیت یک کشور اظهار نظر کند!

به همین ترتیب، نتیجه نشست‌ها و جلسات مهم نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی روند بازار فارکس و تحلیل فاندامنتال آن داشته باشد. تصمیماتی که در این نشست‌ها اتخاذ می‌شود، اظهار نظرها یا نکته نظراتی که ممکن است از سوی مقامات عنوان شود یا هر چیزی که می‌تواند روی عرضه و تقاضا یا انتظار معامله‌گران از روند آتی بازار تاثیرگذار باشد، می‌تواند تعیین کننده و مخابره کننده یک سیگنال باشد.

اخبار اقتصادی و سیاسی مهم

خبرهای اقتصادی جزئی جدایی ناپذیر از تحلیل فاندامنتال فارکس هستند؛ حتی آن دسته از خبرها که ارائه دهنده آمار و ارقام یا داده‌های اقتصادی مهمی نیستند ولی می‌توانند روی تحذرکات و نوسانات بازار تاثیرگذار باشند.

خبرهایی مثل پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، نه تنها روی دلار این کشور که روی ارزهای دیگر کشورها – حتی ریال خودمان! – تاثیرگذار است. یا خبر تعویض رئیس بانک‌های مرکزی که هر یک به دلیل خط مشی و سیاست‌هایی که دارند می‌توانند زمینه‌ساز تحرکات متفاوتی در سطح بازار باشند و اخباری از این دست…

تنش‌های ژئوپلیتیک

و اما یکی دیگر از مفاهیم مهمی که در تحلیل فاندامنتال فارکس نقش بسزایی ایفا می‌کند، تنش‌های ژئوپلیتیک است. منظور از تنش‌های ژئوپلیتیک، درگیری‌ها، منازعات یا جنگ‌هایی است که بین دو کشور به وقوع می‌پیوندد.

مثل چیزی که در مورد روسیه و اوکراین مشاهده کردیم، یا درگیری‌هایی که بین اسرائیل و فلسطین جریان دارد؛ این منازعات و تنش‌ها قابلیت آن را دارند که به شدت روی بازار فارکس تاثیر بگذارند.

در عین حال که ارزهای دو کشور درگیر در منازعات تحت تاثیر قرار می‌گیرد، ممکن است ارزهای سایر کشورها و در نتیجه جفت ارزهای فارکس نیز در سایه تنش‌های ژئوپلیتیک نوسان کنند.

در عین حال، نکته بسیار مهمی که لازم است در تحلیل فاندامنتال فارکس بدانیم این است که همواره با بالا گرفتن تنش‌های ژئوپلیتیک معامله‌گران به سمت دارایس‌های امن‌تر و اصطلاحاً محتاطانه‌تر سوق پیدا می‌کنند.

اونس جهانی طلا، محبوب‌ترین سرمایه‌گذاری محتاطانه دنیا است و در نتیجه یکی از سیگنال‌های معاملاتی مخابره شده در هنگام اوج‌گیری درگیری‌ها، افزایش قیمت اونس جهانی طلا (XAU) در بازار فارکس است. بدیهی است که نفت نیز می‌تواند تحت تاثیر این درگیری‌ها دچار نوسانات تند و تیز شود.

قدرت پول

پر واضح است که زمانی که قدرت پول یک کشور بالا است، تقاضا برای ارز آن نیز بالاتر بوده و در نتیجه در بازارهای مالی نیز جایگاه بهتری دارد. همین اصل می‌تواند یک ابزار مهم برای تحلیل فاندامنتال فارکس و پیش‌بینی نمادهای معاملاتی مبتنی بر ارز مورد نظر باشد.

عواملی که می‌توانند تعیین کننده قدرت پول یک کشور باشند، به شرح زیر هستند:

• رشد تکنیکال ارز مورد نظر در بازار
• سطح صادرات کشور نسبت به واردات
• شاخص‌های اقتصادی مهم
• نرخ بهره بانک مرکزی
• عوامل مهم تامین پول

در مورد تاثیر نرخ بهره بانک مرکزی و شاخص‌های مهم اقتصادی روی قدرت پول یک کشور و وضعیت اقتصادی آن، در بخش‌های قبل به تفصیل صحبت کردیم.

اما یک عامل مهم دیگر که با تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به آن می‌توانید به قدرت پول یک کشور پی ببرید، میزان صادرات نسبت به واردات است. در صورتی که صادرات یک کشور در یک بازه زمانی مشخص افزایش یافته باشد، می‌تواند به معنی افزایش قدرت پول آن در بازارهای جهانی باشد.

از طرفی، روش‌های تامین پول نیز اهمیت زیادی دارد. به‌عنوان مثال، منبع اصلی تامین پول برای کشور چین طلا است. پس زمانی که قیمت اونس جهانی طلا در بازار افزایش پیدا می‌‌کند یا تولید سالانه طلای چین بیشتر می‌شود، می‌توان انتشار رشد قدرت پول این کشور را داشت.

در کنار این موارد، برای ارزیابی قدرت پول یک کشور می‌توانید از روش‌های تحلیل تکنیکال نیز استفاده کنید. کافی است به نمودارهای قیمتی ارز مورد نظر مراجعه کرده و با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال، ارزیابی کنید که روند کنونی حاکم بر آن صعودی است یا نزولی.

شاخص بورس

و در نهایت، معیار مهم دیگری که می‌تواند در تحلیل تکنیکال فارکس و به‌ویژه برای رصد و ارزیابی ارزهای کشورها مورد استفاده قرار گیرد، شاخص بورس هر کشور است.

این شاخص می‌تواند آینده ای تمام قد از وضعیت اقتصادی کشور و شرکت‌های بزرگ فعال در آن بوده و رفتار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران آن را نیز مشخص کند. در حالت کلی، این نکته را مد نظر داشته باشید که شاخص بورس یک کشور اغلب رابطه معکوس با قدرت ارز‌ ‌آن کشور دارد!

به این معنی که زمانی که ارزش ارز یک کشور در مبادلات بین‌المللی با افت روبه‌رو می‌شود، در طرف مقابل شاهد افزایش شاخص بورس کشور مورد نظر هستیم. با این اوصاف، کافی است با استفاده از پلتفرم‌های مختلف این شاخص را بررسی کنید تا به سیگنالی قابل اعتماد در مورد ارز کشور مورد نظر دست پیدا کنید.

تفاوت تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال فارکس

عمده‌ترین تفاوتی که تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال فارکس با هم دارند، در روش‌های تحلیل و تئوری آن‌ها است! در تحلیل تکنیکال، تئوری و فلسفه‌ای که پشت رویکرد تحلیلی وجود دارد این است که «تاریخ خودش را تکرار می‌‌کند» و «هر اتفاقی یا داده و جریانی خودش را در قالب تحرکات قیمتی نشان می‌دهد».

با این اوصاف، در تحلیل تکنیکال فارکس شما هیچ‌کاری با داده‌ها و اخبار و رویدادهای مهم اقتصادی و سیاسی ندارید! تنها ابزاری که لازم دارید:

• یک نمودار قیمتی
• چند اندیکاتور
• و تعدادی الگوی قیمتی

است.

این در حالی است که در تحلیل فاندامنتال، فارغ از نتیجه نهایی روی نمودار، شما نیاز دارید حتی کوچک‌ترین اتفاقات، داده‌ها و رویدادها را نیز رصد کنید.

نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که اگرچه اساس و پایه تحلیل بازار فارکس بر تحلیل فاندامنتال استوار است، اما تا حد ممکن باید بتوانید از ترکیبی از دو تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در فارکس استفاده کنید. در واقع، باید سعی کنید روش‌های احتمالی را بر اساس تحلیل فاندامنتال پیش‌بینی کرده و احتمال وقوع آن و شرایطش را – در صورتی که کوتاه مدت بوده و ممکن باشد – از نظر تکنیکال نیز بررسی کنید.

بهترین سایت‌های تحلیل فاندامنتال فارکس – 2024

وب‌سایت‌های معتبر زیادی در حوزه اخبار و داده‌های اقتصادی مهم تحلیل فاندامنتال فارکس فعالیت دارند که در ادامه، تعدادی از کاربردی‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

• فارکس فکتوری (Forex Factory)
• بلومبرگ (Bloomberg)
• فارکس لایو (Forex Live)
• اف‌ایکس استریت (FX Street)
• دیلی فارکس (Daily FX) و …

جالب است بدانید که وب‌سایت فارکس فکتوری، در قالب فارکس فکتوری فارسی نیز در اختیار کاربران ایرانی قرار گرفته است تا نیازهای آن‌ها برای تحلیل فاندامنتال فارکس را راحت‌تر تامین کند.

مزایا و معایب تحلیل فاندامنتال فارکس

و اما در بخش پایانی مقاله، بد نیست نگاهی هم به مزیت‌ها و معایب یا به عبارتی نقاط ضعف تحلیل فاندامنتال فارکس داشته باشیم. نکاتی که شناخت و توجه به آن‌ها می‌تواند روی روند سرمایه‌گذاری‌های ما در فارکس و سود قابل کسب‌مان در آن تاثیر بسزایی داشته باشد:

مزیت‌های تحلیل فاندامنتال فارکس

• درک بهتر و روشن‌تری از نوسانات و معاملات فارکس به شما می‌دهد
• بهترین و کارآمدترین روش تحلیلی برای معاملات و سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت است
• امکان شناسایی گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری و ترید در آن وجود دارد
• امکان شناسایی تحرکات و تغییر روندهای غیرمنتظره در آن وجود دارد
• از ورود به معاملات و سرمایه‌گذاری‌های اشتباه جلوگیری می‌کند
• قابلیت سرمایه‌گذاری‌های بهینه بر اساس واقعیت‌های اقتصادی حاکم را فراهم می‌کند
• امکان ارزیابی رفتار دیگران بازیگران فارکس نیز در آن وجود دارد

معایب تحلیل فاندامنتال فارکس

• پیچیده و زمان‌بر بودن فرایند انجام این روش تحلیلی
• عدم امکان استفاده مستقیم و دقیق برای معاملات (بدون نقاط ورود و خروج)
• محدودیت‌های استفاده از این روش در معاملات کوتاه مدت
• امکان دستکاری داده‌های اقتصادی یا اخبار توسط کشورها یا خبرگذاری‌ها

جمع‌بندی

تحلیل فاندامنتال فارکس یکی از متداول‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های تحلیل این بازار بزرگ مالی است که طیف گسترده‌ای از اطلاعات و پیش‌بینی‌ها را در اختیار معامله‌گران و تحلیل‌گران قرار می‌دهد. در تعریف این روش تحلیلی داریم:

تحلیل فاندامنتال فارکس (Forex Fundamental Analysis) عبارت است از یک روش تحلیلی، که در آن با استفاده از رصد و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اخبار مهم اقتصادی، روند حرکتی ارزهای مهم، کامودیتی‌ها و سایر نمادهای معاملاتی بازار فارکس پیش‌بینی می‌شود.

در تحلیل فاندامنتال فارکس چند اصل و مفهوم مهم وجود دارد که عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• عرضه و تقاضا
• داده‌های تورمی و اقتصادی مهم
• نشست‌ها و سخنرانی‌ها
• اخبار اقتصادی و سیاسی مهم
• تنش‌های ژئوپلیتیک
• قدرت پول
• شاخص بورس

شما می‌توانید جزئیات موارد فوق را با ذکر مثال‌های موردی قابل لمس در سطح بازار فارکس در متن مقاله مطالعه کرده و در عین حال به مزایا و معایب تحلیل فاندامنتال فارکس، بهترین سایت‌های تحلیل فاندامنتال و همین‌طور تفاوت‌های این روش تحلیلی با تحلیل تکنیکال در فارکس نیز دسترسی داشته باشید.

سوالات متداول

1. تحلیل فاندامنتال فارکس چیست؟

تحلیل فاندامنتال فارکس (Forex Fundamental Analysis) عبارت است از یک روش تحلیلی، که در آن با استفاده از رصد و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اخبار مهم اقتصادی، روند حرکتی ارزهای مهم، کامودیتی‌ها و سایر نمادهای معاملاتی بازار فارکس پیش‌بینی می‌شود.

2. تفاوت تحلیل تکنیکال با تحلیل فاندامنتال فارکس در چیست؟

تحلیل تکنیکال با تحلیل فاندامنتال فارکس چند تفاوت عمده دارد:

• تحلیل تکنیکال بیشتر برای تریدهای کوتاه مدت مناسب است
• تحلیل فاندامنتال برای سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت مناسب است
• در تحلیل تکنیکال تنها نمودارهای قیمتی بررسی می‌شوند (بدون اهمیت علت نوسانات)
• در تحلیل فاندامنتال فارکس همه عوامل و محرک‌های بازار رصد می‌شوند

هرچند که در کنار این تفاوت‌ها، توصیه می‌شود از هر دو تحلیل در بازار فارکس استفاده کنید تا پتانسیل سود خود را ارتقا داده و از معاملات پرضرر دوری کنید.

3. مهم‌ترین داده‌ها و اخبار مورد نیاز برای تحلیل فاندامنتال فارکس کدام‌اند؟

چهار مورد از مهم‌ترین داده‌ها و اخبار مورد نیاز برای تحلیل فاندامنتال فارکس عبارتند از:

• داده‌های تورمی و شاخص‌های اقتصادی مهم
• نشست‌ها و سخنرانی‌ها
• اخبار اقتصادی و سیاسی مهم
• تنش‌های ژئوپلیتیک